De gemeentelijke doelstellingen van en werkwijzen binnen het grondbeleid zijn gewaarborgd in de Nota Grondbeleid Aalsmeer 2020. Hoofddoelstelling van het gemeentelijk grondbeleid Aalsmeer is:
“Het bevorderen van gewenst ruimtegebruik en ruimtelijke kwaliteit, waarbij een rechtmatige verdeling van de kosten en opbrengsten wordt gerealiseerd door een tijdige en economisch verantwoorde ontwikkeling onder de regie van de gemeente Aalsmeer.”
Uit de hoofddoelstelling zijn een drietal subdoelstellingen afgeleid:
- Het voeren van regie bij ruimtelijke ontwikkelingen door het actief toepassen van de beschikbare beleidsinstrumenten.
- Verhogen van transparantie en eenduidigheid van het beleid voor alle doelgroepen.
- Verhoging van de eenduidigheid van de wijze van uitvoering van het grondbeleid door de ambtelijke organisatie.
De gemeente kiest bij het voeren van haar grondbeleid voor faciliterend grondbeleid. Indien er aanleiding is van het principe van faciliterend grondbeleid af te wijken vindt een afweging plaats ten aanzien van de gewenste vorm van grondbeleid, rekening houdend met grondposities, winstpotentie en risico’s.
Instrumentarium voor actief grondbeleid
Het actief grondbeleid omvat alle fasen van de grondontwikkeling: de eerste aankoop van gronden, sloop van aanwezige opstallen die voor de verwezenlijking van de gewenste bouwplannen niet kunnen worden gehandhaafd, het bouwrijp maken van de terreinen, de uitgifte van bouwkavels en het inrichten van de openbare ruimte.
Strategische grondaankopen vallen niet binnen verwervingsplannen van vastgestelde grondexploitaties, maar worden gedaan met het oog op mogelijke toekomstige ontwikkelingen. Hiervoor is aparte besluitvorming noodzakelijk, omdat binnen de bestaande budgetten geen rekening wordt gehouden met de kosten van dergelijke aankopen.
Actieve grondexploitaties in voorbereiding
Voor sommige ontwikkelingen op eigen grond is er nog geen opdracht van de raad, maar worden al wel voorbereidingskosten gemaakt. Voor deze kosten wordt een voorbereidingskrediet aangevraagd tot en met de vaststelling van het bestemmingsplan en grondexploitatie. Er is dan sprake van een zogenaamde actieve grondexploitatie in voorbereiding (AGIV). De aanvraag voor budgetten van kosten en opbrengsten voor de uitvoeringsfase vindt plaats bij de vaststelling van de grondexploitatie. Voor de projecten in de categorie AGIV zijn alleen de (voorbereidings)kosten opgenomen. Er zijn nog geen opbrengsten meegenomen.
Instrumentarium voor facilitair grondbeleid
Bij facilitair grondbeleid wordt de bestemming uit de ruimtelijke maatregel gerealiseerd door particulieren. Hierbij dient de gemeente de kosten, die nodig zijn om de voorgenomen bouwplannen te verwezenlijken, te verhalen op de particuliere ontwikkelaar ('kostenverhaal'). Voor facilitaire projecten worden de ambtelijke kosten en gemeentelijke werken bij voorkeur verhaald op de initiatiefnemer via overeenkomsten. Het kostenverhaal moet geregeld zijn voordat het ruimtelijk besluit is genomen/de omgevingsvergunning is verleend. Als er geen mogelijkheid bestaat om (tijdig) de kosten via een overeenkomst te verhalen, dan dient de gemeente via publiekrechtelijk weg de kosten te verhalen.
Afsluiten grondexploitaties
Een grondexploitatiecomplex kan pas worden afgesloten indien de gehele grondexploitatie is
afgerond. Dit is de consequentie van de vennootschapsbelastingplicht van de gemeente waarbij op dat moment het complex ook fiscaal is afgerond.